Ken uzelf zeiden de Griekse wijsgeren al, want als jij je bewust wordt van jou onbewuste processen van jou oude, aangeleerde ik, heb je een begin gemaakt met het veranderingsproces van jezelf. Het gaat dus om het loskomen van de oude, niet dienende patronen en openstaan voor de nieuwe, hoe spannend en onbekend die ook kunnen aanvoelen. Als je gezond wilt worden, zul je moeten stoppen met de ongezonde levensstijl die je je eerst eigen had gemaakt. Als je rijk wilt worden, zul je moeten stoppen met de activiteiten die je arm maken.
Hoe word je gelukkig?
Als je gelukkig wilt zijn, moet je beginnen te stoppen de dingen die je ongelukkig maken – dat wil zeggen stoppen met denken aan dingen die je ongelukkig maken en stoppen met het voelen van emoties zoals pijn, verdriet en verbittering. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dag gedaan, en toch is het mogelijk. Je zult er alleen wel moeite voor moeten doen en het helpt om er in te geloven en de bereidheid hebben om het voor de volle 100% aan te gaan. Het eerste wat wij hierin tegen kunnen komen is weerstand.
Angst voor het nieuwe
Het ligt schijnbaar in onze menselijke aard dat we ons verzetten tegen verandering. Of het nou op ons werk is of in ons privéleven we hebben eerder de neiging er tegenin te gaan dan ons er aan over te geven. Alleen een (persoonlijke) crisis kan dit nog teweeg brengen, omdat het dan zo slecht gaat, dat we wel moeten veranderen willen we het anders hebben en kunnen dan niet meer met onze aangeleerde gewoontes verder kunnen gaan. Het is dus bijna wachten op een trauma, crisis, ziekte of andere narigheid voordat we tot het besef komen dat het nu toch echt anders moet en we dan pas gaan onderzoeken wie wij in wezen zijn, wat wij willen en hoe wij werkelijk ons leven invulling willen geven.
Dit gaat soms ten kosten van onze relaties, onze gezondheid, carrière en de planning voor de toekomst. Maar waarom wachten? We hoeven ons niet bij onze huidige, zelfgecreëerde realiteit te houden. We kunnen gerust een nieuwe creëren. Wij hebben dat vermogen allemaal. Maar dan dienen wij eerst te onderzoeken hoe wij het voor elkaar hebben gekregen hoe wij onze huidige situatie hebben neergezet. Want ook dat besef vraagt om de verantwoording nemen voor alles wat ons overkomen is.
Stap uit de slachtofferrol
Uitzonderingen uiteraard daar gelaten, maar een burn-out ligt toch echt niet aan iemand anders en door het op onszelf te betrekken, stap je direct uit de slachtofferrol en sta je meteen aan de kant van de mogelijkheden, al zal dat in het begin niet direct zo voelen. Maar op dat moment begin je jezelf te leren kennen. Je zult in jezelf moeten keren en die elementen, waarvan je jezelf nooit bewust van bent geweest gaan onderzoeken. Alles wat ons overkomt is tenslotte een uitnodiging om naar onszelf te kijken. Tenminste, het helpt om het zo te bekijken.
Als je het vermogen ontwikkelt om je bekent te worden van alle aspecten van je oude ik (de ik die je niet meer ten gunste dient) zal je bewuster worden van jezelf. Zo kun je afleren wat je vroeger allemaal gedaan hebt om je eigen ongeluk te creëren, om zo die energie vrij en ruimte te maken voor de nieuwe ik. Want zoals Einstein al zei: je kunt niet het probleem oplossen met hetzelfde bewustzijn als waarin je het gecreëerd hebt . Daar is dus aan ander bewustzijn voor nodig.
Niemand ontkomt aan trauma
Wij zijn als jonge mensen allemaal in grote of mindere mate getraumatiseerd en hebben in het begin van ons leven al dingen meegemaakt die ons gevormd hebben voor de rest van ons leven. Hierdoor hebben wij, ieder op zijn eigen wijze, aanpassingen moeten doen om dit te kunnen doorstaan en zijn overlevingsstrategiën gaan ontwikkelen die ons in onze volwassen leven op een gegeven moment gaan tegen staan. Zonder ons daar bewust van te zijn, en vervolgens denken altijd al zo te zijn geweest.
Na dit doorstaan te hebben krijgen wij het ook allemaal te druk om met onze gevoelens bezig te zijn en zoeken onbewust allerlei afleidingen. We gaan naar school, daarna als het kan naar de universiteit, we kopen een auto, we verhuizen naar een andere stad, we beginnen aan een loopbaan, we trouwen, we kopen een huis, we krijgen kinderen, we nemen een huisdier, we scheiden misschien, we sporten, we beginnen een nieuwe relatie, we beoefenen een vaardigheid of een hobby…
Hoe kom je aan een burn-out?
We gebruiken alles wat we in de externe wereld kennen om onze identiteit te definiëren en ons af te leiden hoe wij ons van binnen werkelijk voelen. En doordat al die unieke ervaringen talloze emoties opwekken, merken we dat die emoties alle gevoelens die we verbergen, lijken weg te nemen. En het werkt, een tijdlang tot het ons uiteindelijk een keertje inhaalt en we instorten van alle bagage die wij uit ons verleden met ons mee hebben gezeuld en belanden we, vaak zonder dat we dat doorhebben, in een burn-out.
Dit gebeurt meestal zo rond ons 35e 45e levensjaar. Dan word het leven wel ineens heel erg heftig en zwaar en toch kan je het, vaak pas achteraf zien, als een mooie kans om je leven te verbeteren en jezelf te leren kennen waarbij niet alleen jij, maar je hele omgeving heeft daar profijt van. Daar komt ook de kreet van: ‘verbeter de wereld, begin bij jezelf’ waarschijnlijk vandaan.
