Burn-out? Hoe kom je er aan en hoe kom je er van af?

Burn-out wordt door velen gezien als een psychische aandoening. Het is echter ook een lichamelijke stoornis. Lichaam en geest zijn nl. zo verbonden met elkaar dat de neerslag in het lichaam onoverkomelijk is. De geest heeft het lichaam dusdanig uitgeput, dat daarin de klachten naar voren komen. De negatieve, angstige gedachten houden het lichaam in een continue marinade van stresshormonen. Het lichaam wordt hiermee in een vecht-vlucht modus gezet, die uit angst worden ingehouden. En juist het inhouden put het lichaam volledig uit met als gevolg dat je je opgebrand gaat voelen.

De gedachten blijven maar doorgaan, juist als je in je bed ligt en wilt gaan slapen omdat je dan geen afleiding meer hebt. Gedachtes zoals hoe slecht de dingen overdag gegaan zijn en dat dat jou tot een slecht persoon maakt. Jezelf dus continu naar beneden halen en afkraken omdat je vind dat je niet voldoet en dus nog beter je best had moeten doen. En dan niet één keer maar wel honderden keren in een vorm van zelfkastijding . Alleen maar bezig zijn met wat anderen mogelijk van je zouden kunnen denken en ook nooit ergens ‘nee’ op durven zeggen.

Vaak bestaat dit al zolang dat het als het ware een verslaving aan de stresshormonen is geworden. En niet meer weet hoe het anders kan en dan maar doorgaat en doorgaat, tot het uiteindelijk op is en het echt niet meer gaat en je, soms letterlijk, omvalt. Alle voortekenen heb je genegeerd en ontkennen is niet meer mogelijk.

De weerstand om emoties er onder te houden is in de meeste gevallen helemaal weg. Bij  elk gesprek dat je voert barst je in huilen uit. Helemaal als iemand vraagt: “hoe gaat het met je?” Helder nadenken en concentreren lukt niet meer. Het maken van keuzes wordt steeds lastiger en je lontje word steeds korter.

Het woord ‘overspannen’ wordt ook wel eens genoemd, maar dat gaat over het algemeen over na het nemen van een paar dagen rust. Bij een stevige burnout is dat helaas niet zo. Dit zit namelijk veel dieper en heeft naast rust nog een andere aanpak nodig. De oorzaak van burn out heeft ook niets te maken met overspanning op het werk waar je te veel hooi op je vork hebt genomen. Dat is alleen maar een symptoom die verwijst naar de werkelijke oorzaak van burn-out die veel dieper zit.

Het heeft allemaal met grenzen te maken. Want waarom neemt iemand te veel hooi op zijn vork en gaat daarmee ver over zijn eigen grenzen? Waarom heeft iemand moeite om ‘nee’ te zeggen?  Waarom laat je anderen zo over je grenzen gaan? En waarom is iemand zo bezig met wat anderen van hem zouden kunnen denken? Het heeft allemaal te maken met het idee niet te voldoe, het gevoel hebben er niet toe te doen, niet goed genoeg zijn. Hieronder zit een enorme grote behoefte aan waardering (liefde) van anderen omdat dit in de vroege kindertijd niet ervaren is. Vanuit die behoefte ga je veel meer doen dan je eigenlijk wilt met de hoop die waardering alsnog (een keer) te krijgen. Wat helaas nooit gaat gebeuren en zo een illusie najaagt. Zo ontstaat er ook diep van binnen een passieve agressiviteit omdat je zo ontzettend je best doet en gefrustreerd raakt omdat je maar niet krijgt waar je ten diepste naar verlangt. En met de angst anderen voor het hoofd te stoten en kwijt te raken, deze boosheid niet durft te uiten.

Het krijgen van liefde en waardering is voor een jong kind een eerste levensbehoefte. Als hier niet aan wordt voldaan, in ieder geval niet in de vorm waar het kind naar verlangt, kan het kind de gedachte ontwikkelen het niet waard te zijn liefde te ontvangen. Deze, uiteraard niet kloppende, overtuiging kan zo vast komen te zitten dat het diep in de persoonlijkheid vastgeklonken zit. Hieruit volgt een laag zelfbeeld en een gebrek aan zelfvertrouwen. Het probleem zit hem er dus in dat tot in de volwassen leeftijd nog steeds die kinderlijke behoefte nagejaagd wordt en daarmee in het verleden leeft.

Wat helpt is dat mensen met deze problematiek leren om stapje voor stapje weer zelfwaardering te gaan krijgen en hun eigenwaarde zo op weten te krikken dat het ze niet meer uitmaakt wat andere mensen van ze denken. ‘Nee’ gaan zeggen als ze ook ‘nee’ bedoelen en daarmee hun grenzen durven te stellen zonder schuldgevoel daar aan over te houden. De waardering die je altijd van andere verlangt hebt, nu aan jezelf kunt geven. Niets meer ‘moeten’ van jezelf en als je dan ook nog eens kan lachen om de fouten die je maakt, dan ben je weer helemaal je gelukkige zelf en voel je je beter dan dat je ooit hebt gedaan!

Lees hier meer over burn-out.