Angst is best wel een groot probleem in de wereld. Om welke angst het ook gaat, of het een reële angst of een irreële angst is, ons lichaam reageert daar exact hetzelfde op: met stress. Stress is wat ons lichaam aanzet tot een vecht, vlucht of bevries reactie. Een reactie die we niet altijd kwijt kunnen in de huidige maatschappij. We kunnen niet altijd vechten of vluchten en daarom houden we voor de zekerheid de angst ergens in ons lichaam vast. De reactie die we op stress hebben is net wat in het verleden van onszelf of de overgenomen reactie van onze ouders ooit succesvol is geweest. Dat is dan vaak ook hoe we reageren op stress: vechten, vluchten, bevriezen of verlammen.
Het einde van de wereld
Er zijn grote, wereldbedreigende angsten, dat de wereld en alle soorten die daarop leven er aan ten onder zullen gaan. Zoals de stijging van de waterspiegel, het gat in de ozonlaag, zure regen, verhoging van de temperatuur, smeltende ijskappen, regenwouden die gekapt worden en het toenemende stikstof gehalte in de lucht. Deze berichten zorgen voor een globaal gevoel van angst. Deze is al zo lang en diep onder onze huid aanwezig, dat we er als het ware zo aan gewent zijn. We weten niet eens meer weten hoe is zonder deze angst te leven. Het beïnvloed wel ons welzijn op onbewust niveau.
Eeuwenlang hebben we onder dreiging van hel en verdoemenis geleefd als we ons niet gedroegen volgens de regels van de kerkelijke macht. Zo zijn we van de tweede wereldoorlog naar een koude oorlog overgegaan. Van communisten die een atoombom op ons zouden willen gooien tot dat er altijd ergens in de wereld wel een oorlog woedt die via de tv de wereld in wordt gebracht en zo ons netvlies op ons systeem belast.
De huidige tijden van angst en bedreigingen
Jaren hebben we in de dreiging van terroristische aanslagen geleefd. We blijven het nieuws kijken omdat we op een of andere manier op de hoogte willen worden gehouden. Dan weten we waar het gevaar eventueel vandaan zou kunnen komen. Zo hebben we het idee dat we controle over ons leven hebben terwijl het tegenovergesteld bereikt wordt. De gevoelens van angst neemt alleen maar toe. Dit heeft tot gevolg dat we nog meer de behoefte aan controle willen hebben en nog meer gaan kijken. De corona crisis die afschrikwekkende beelden de huiskamer inbrengen en voor een onzichtbare vijand zorgen, maakt dat we er nog minder controle over kunnen hebben. Onze lieve buurman zou wel eens voor onze dood kunnen zorgen of wij zouden zelf onze grootmoeder de dood in kunnen infecteren.
Dit brengt nog meer angst teweeg zodat we alle nieuws berichten en praatprogramma’s er over blijven volgen. Dit om het maar te kunnen controleren terwijl iedereen een potentiële drager van het virus zou kunnen zijn. Ons systeem is volledig gericht op overleven en checken we onbewust de omgeving en dus de ander af of het veilig is. Dat gevoel is door de afgelopen jaren alleen maar nog verder weg geraakt. Maar goed, we vergeten ook alles weer snel en gaan gemakkelijk over tot de orde van de dag. Al gaan we door elk klein berichtje toch weer aan.
Persoonlijke angsten
Dan hebben we nog onze persoonlijke angsten. Die kom voort uit onze opvoeding waarin we het idee en daarmee een angst en onzekerheid gaan ontwikkelen dat we het niet waard zijn of niet goed genoeg zijn om liefde te ontvangen. Dit gebeurt automatisch als we ergens te kort van hebben gehad, zoals erkenning en waardering. Deze angst willen we niet ervaren dus gaan we heel erg ons best doen om dat maar niet te voelen. Dit doen we door heel erg ons best te doen en over onze grenzen heen gaan. Dit doen we om maar wel die erkenning een waardering te krijgen alsof ons leven er van afhangt. Om maar te bewijzen dat we er wel toe doen en goed genoeg en waardevol zijn. Als klein baby’tje is dat wel van levensbelang. We hebben we liefde en aandacht nodig omdat een baby volledig afhankelijk is van zijn verzorgers.
Uit onderzoek is ook gebleken dat baby’s die er tekort aan krijgen er zelfs dood aan kunnen gaan. Zo gaat een baby schreeuwen om zijn moeder. Ook al is die maar een paar minuten iets langer onderweg om hem gerust te stellen, de negatieve zelfovertuiging kan daar al ontstaan. In mijn tijd zei de huisarts tegens moeders: laat maar lekker huilen, want dat is goed voor de longetjes. Als die gevoelens van in de steek gelaten worden en afwijzing maar lang genoeg duren ontstaat daaruit angst en behoeftigheid die voort wordt gezet tot in de volwassen leeftijd. Maar dat hebben we niet door.
Hoe wordt je perfectionist?
Zo leven veel mensen met de angst het nooit goed te doen of niet goed genoeg te zijn. Zo groeien zij op tot perfectionist en gaan hoge eisen aan zichzelf stellen. Deze zijn uiteraard onhaalbaar want het kan altijd beter. Dit mond uit in burn-out klachten en vermoeidheid wat zich uiteindelijk zelfs uit kan groeien tot depressies aan toe. Met alle gevolgen van dien. Zoals een levenslang medicijn gebruik omdat nooit geleerd is hoe we met onze gevoelens om moeten gaan. Terwijl we de stelling van Pythagoras nooit meer in ons leven hoeven te gebruiken. Zo zou heel veel leed bespaart zijn gebleven als we de problemen bij de wortel aan zouden aanpakken.
Dus preventief te werk gaan. Dat je als toekomstige ouder weet wat je te wachten staat als je aan kinderen begint en ook je eigen rugzakje alvast wat leger gemaakt hebt voor je aan kinderen begint. Vervolgens zorgen dat de start van de nieuwgeborene op een liefdevolle manier verloopt. Dat het zich gewenst en welkom voelt bij zijn of haar nieuwe ouders welk geslacht het ook is of welk gedrag het ook maar vertoont. Om zo vanuit een goede basis de wereld in en aan te kunnen. Om het leven aan te kunnen. En om voluit te kunnen leven is het fijn als je weet hoe je met angst om kunt gaan. Bij Praktijk 4You in Purmerend kan je leren hoe je dat voor elkaar kunt krijgen.
