Boosheid is een beweging naar het leven toe

Allemaal hebben we wel eens een keer met boosheid te maken gehad. Of het nu van onszelf is of van iemand anders we ontkomen er niet aan en dat is alleen maar goed. Boosheid is een hele goede en zelfs noodzakelijke emotie met een hele krachtige energie. Die hebben we nodig om te overleven. Alleen word deze energie niet altijd op een effectieve en gezonde manier gebruikt.

Soorten boosheid

Er zijn drie soorten boosheid, waarvan er twee ongezond zijn en een gezond is. Boosheid is een emotie en emotie komt voort uit het franse emotion wat bewogenheid betekent, ook wel bekend van het engelse ‘motion’. In het engels zeggen ze ook: ‘I am moved by it’ wat al zegt dat het gaat om een beweging. Dan is het bij de gezonde manier een beweging van binnen naar buiten. alleen hebben we niet altijd als kind geleerd om dat in beweging te mogen brengen en te uiten. We waren bang, dat als we ons gingen afzetten tegen onze verzorgers, dat we geen kans meer maakten om hun liefde en verzorging te krijgen. Zo leerden we onze boosheid vanuit angst te onderdrukken. Omdat het te onveilig is kan het geen uitdrukking krijgen waar het ten diepste wel behoefte aan heeft.

De primaire taak als jongeling vanuit overleving is om er bij te horen omdat we als klein kind voor lange tijd afhankelijk zijn van onze ouders. Diep in ons zit daarom ook de angst voor uitsluiting en zo is ons systeem er op gericht om dat te voorkomen.

De ongezonde manier van boosheid

Met het inhouden en onderdrukken van deze boosheid richten we die naar binnen toe en doen we in feite onszelf geweld aan en is het daarmee een ongezonde manier van omgaan met de boosheid. De boosheid blijft opgeslagen in ons lijf totdat het veilig genoeg is om er ruimte aan te geven. Deze strategie van onderdrukken en wegzetten alsof het er niet is, zet zich door tot in de volwassen leeftijd. Zo zijn we eenmaal geprogrammeerd dat zo te doen. Dit zijn de mensen die altijd aardig en vriendelijk voor anderen zijn en voor iedereen klaar staan en zichzelf weg cijferen. Daarmee maken ze de ander belangrijker dan zichzelf. Vaak zonder dat zelf door te hebben. Dit zijn ook vaak de mensen die zeggen: ‘Als de ander gelukkig is, dan ben ik dat ook.’

Er is nog een manier

De ander manier is om het te uiten in razernij en agressie.Dit lijkt gezond maar is het niet omdat je daarmee ook uit verbinding gaan met de ander en jezelf en het belangrijkste het lost de boosheid niet op. Dit zijn de mensen waarbij de boosheid van binnen al langzaam oploopt en dan de bom ontploft. Of die met oude, opgekropte boosheid zitten die bij het minste of geringste loskomt. De boosheid die naar buiten komt staat niet in verhouding met wat er op dat moment gebeurd. Deze mensen zijn eigenlijk boos op iets anders uit het verleden en zijn zich daar totaal niet bewust meer van. Omdat de oude boosheid niet opgelost is blijft dit aanwezig en blijft dat onderhuids door ‘etteren’. Uit onderzoek is ook gebleken dat als je je boosheid teveel de ruimte geeft je twee keer zoveel kans maakt op een hartaanval.

Assertiviteit

Wat hierboven omschreven staat komt overeen met het assertiviteitsschema, waarbij je subassertiviteit hebt, assertiviteit en agressiviteit. Subassertiviteit is ter vergelijken met het inhouden van je emoties en ze niet te durven uiten. Dit kan leiden tot agressiviteit. Het fysiek of verbaal op afstand houden van mensen omdat ze vroeger al genoeg over je grenzen zijn gegaan en je vanaf nu dat door niemand meer laat gebeuren. Met assertiviteit kan je op een rustige en respectvolle manier zeggen wat iets met je doet en geef je aan wat je wel en niet fijn vindt. Dit heeft te maken met het respecteren en aangeven van je eigen grenzen en die van de ander. Dit komt overeen met de gezonde manier van omgaan met boosheid.

Hiervan weten we dat de meeste mensen niet zo goed weten hoe ze dat moeten doen, simpelweg omdat ze dat nooit geleerd hebben. We hebben daar niet de juiste voorbeelden voor gehad. Maar hoe wij met onze boosheid omgaan is wel van groot belang voor onze gezondheid. Er is een onderzoek gedaan bij 1700 vrouwen over een periode van 10 jaar.

Degene die ongelukkig getrouwd waren en hun gevoelens onderdrukten hadden een 4 maal grotere kans om te overlijden dan degene die ook ongelukkig getrouwd waren en wel hun gevoelens uitdrukten. Maar er zijn maar weinig dokters die vragen bij hun patiënten met lichamelijke klachten welke stressfactoren zij in hun leven hebben, hoe hun jeugd was. Ook de vraag hoe hun huwelijk is of hoe hun contact met de kinderen vergaat of hoe het op hun werk is kan van groot belang zijn Er wordt vaak niet gekeken naar de verbinding met de persoon en de omgeving waarin die zich verkeerd.

Waar gaat het eigenlijk over?

Boosheid gaat over het aangeven van grenzen en een ieder die daar bewust of onbewust overheen gaat, verbaal terug gezet wordt op een manier dat contact behouden blijft. Wat helpt daarbij is de onderliggende gedachte: ik ben oké en jij bent oké. Want bij de onderdrukkende boosheid zeg je eigenlijk de ander is oké en ik ben niet oké. Bij de meer agressieve zeg je in principe: ik ben oké en jij bent niet oké.

Ons lijf geeft altijd wel het signaal dat iemand te dicht bij komt of over onze grens heen gaat. We voelen dan een soort van druk of een andere vervelende sensatie in onze buik. Als dit lang genoeg aanhoudt kan dit het gevoel van boosheid in ons op komen. Dit is een overlevingsreactie van ons. Sommige mensen hebben niet zo een goed contact met hun lijf waardoor het signaal niet altijd even goed doorkomt maar onbewust daar wel zit maar een ander gevoel zoals angst is dan dominanter. Angst om niet aardig gevonden te worden of angst om geen waardering meer te krijgen waar we zo naar verlangen.

Wat nou als we het zat zijn dat we steeds over onze grens laten gaan. Er achter zijn gekomen dat het ons bergen energie kost en we nu wel eens voor ons zelf willen gaan kiezen? Vaak dan zijn we er klaar voor.

Echte vrienden blijven over

Als iemand over onze grens gaat en we zeggen er op tijd iets van en de ander luistert ernaar, is het meteen opgelost. Belangrijk is wel dat het op een rustige doch krachtige en duidelijke toon wordt gedaan zodat het overkomt dat we het menen. Met de onderliggende toon van ik ben oké en jij bent oké maar ik wil wel dat je een stap terug doet. We zijn namelijk heel erg gevoelig van de toon hoe iets gezegd wordt. Als het duidelijk genoeg is kan de ander niets anders dan een stap terug doen.

Mijn ervaring is van de cliënten die ik hiertoe begeleid heb ze het allemaal erg mee vonden vallen. Dat iedereen hun daarna nog steeds aardig vindt. Uiteraard zullen er ook mensen zijn die er niet zo blij mee zijn. Dit zijn de mensen die er altijd van geprofiteerd hebben. Dan blijven de echte vrienden over die het juist leuk vinden de echte persoon te kunnen meemaken.

Iemand die ons dichtbij staat zoals onze partner en onze kinderen die mogen veel dichterbij komen dan mensen die minder bekend zijn. Al helemaal niet  diegene waar we moeite mee hebben. Onze dierbaren kunnen we knuffelen en vasthouden en dat voelt fijn en is ook goed voor ons. Zo houden we wat goed voor ons voelt dichtbij en wat niet goed voor ons voelt houden we op afstand.

Te vergelijken met ons immuunsysteem

Ons immuunsysteem werkt ook op dezelfde manier. Het houdt buiten wat niet goed voor ons is, zoals bacteriën en virussen. En neemt op en laat toe wat wel goed en voedzaam voor ons is, zoals vitaminen, mineralen en andere bouwstoffen. Onze grenzen aangeven is net als ons immuunsysteem onze afweer. Het maakt je sterker en weerbaar en je kan steeds beter tegen een stootje.

Soms kunnen we de overtuiging hebben dat we eerst zelfvertrouwen moeten hebben om onze grenzen aan te kunnen geven, maar het werk juist andersom. Door onze grenzen aan te geven groeit ons zelfvertrouwen en door te kiezen voor onszelf groeit ons gevoel van eigen waarde en neemt ons gevoel van vitaliteit en levensenergie toe. Zo is boosheid een beweging naar het leven toe.